ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΣΑΠΙΔΗΣ «Ο φωτεινότερος φακός του κόσμου», Εκδόσεις Εύμαρος

Είκοσι διηγήματα-αφηγήσεις που εκείνο που τα ενώνει είναι η μαγνητική γραφή του συγγραφέα. Μια γραφή στιβαρή και παιγνιώδης που χωρίς να παρασύρεται από την αυταρέσκεια της καλολογίας την χρησιμοποιεί τόσο όσο χρειάζεται ώστε να της προσδώσει εκείνο το κάτι που κρατά τον αναγνώστη σε εγρήγορση.

Η προσέγγισή του είναι βαθιά ανθρώπινη, ο Γιώργος Κασαπίδης αγγίζει τους ήρωές του με τρυφερότητα αλλά και ρεαλισμό. Άλλες φορές όμως γίνεται ονειρικός, η αφήγησή του δεν πατάει στη γη, αιωρείται λίγο πάνω από την πραγματικότητα. Άλλοτε σαρκαστικός και πάντα με το χιούμορ να κυκλοφορεί και να μπαινοβγαίνει σε όλες τις αφηγήσεις, «Ο φωτεινότερος φακός του κόσμου» είναι μια συλλογή διηγημάτων που εκφράζει απολύτως αυτό που λέμε “απόλαυση της ανάγνωσης”.

Και κάτι προσωπικό. Γνωρίζω το Γιώργο πολλά χρόνια και μόλις πρότινος και με αφορμή την κυκλοφορία αυτής της συλλογής διηγημάτων, έμαθα πως εκτός από τη φωτογραφία, αγαπά και το γράψιμο. Γιατί ο Γιώργος εκτός από συγγραφέας είναι και πολύ καλός φωτογράφος. Όμως, όπως διαίστωσα, ο ίδιος είναι πολύ σεμνός για να μιλήσει για τον εαυτό του.

Και κάτι που ξέχασα. Στα διηγήματα της συλλογής είναι έντονη η παρουσία της ιδιαίτερης πατρίδας του συγγραφέα, της Δράμας. Την οποία ο Γιώργος Κασαπίδης την τιμά, τόσο με την παρουσία του όσο και με τη γραφή του. Και καλά κάνει!

«ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ»

Ένας κομμουνιστής για τον Ιησού

Η πραγματικότητα είναι γεμάτη εκπλήξεις για όλους. Έτσι με αφορμή το Πάσχα και έχοντας πρόσφατα τα όσα συνέβησαν με αφορμή τη θεσμοθέτηση του γάμου για τα ομόφυλα ζευγάρια, αξίζει να μας απασχολήσει, μέρες που είναι, η σημαντικότερη κατά την άποψή μου, ταινία που έγινε για τη ζωή του Χριστού. Μια ταινία του Πιέρ Πάολο Παζολίνι που δήλωνε ανοιχτά κομμουνιστής, άθεος και ομοφυλόφιλος. Είναι το «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» (1964-Il Vangelo Secondo Matteo) που το 2015, η εφημερίδα του Βατικανού L’ Osservatore Romano, χαρακτήρισε ως την καλύτερη ταινία για το Χριστό που γυρίστηκε ποτέ!

Ο Παζολίνι, ακολουθώντας τη νεορεαλιστική παράδοση μπολιασμένη με έντονο το ποιητικό στοιχείο, δημιούργησε ένα εκπληκτικό σύνολο το οποίο, μέσα από τα λόγια του ευαγγελιστή Ματθαίου, που τα χρησιμοποιεί αυτούσια όπως είναι στο ευαγγελικό κείμενο, έρχεται με την εικόνα του για να αναδείξει τη δική του ιδεολογική τοποθέτηση.

«ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ ΥΠΝΟΒΑΤΗΣ»

Συνάδελφος… της Πυθίας

Ο Άγγελος γράφει ποιήματα και με τρεις ομότεχνούς του μαζεύονται μια φορά την εβδομάδα και απαγγέλλουν μεταξύ τους τα νέα τους ποιήματα. Η μητέρα του Άγγελου τους θεωρεί όλους χαραμοφάηδες ενώ ο γιος της βγάζει κάποια λίγα χρήματα γράφοντας βιβλία για λογαριασμό της Χρύσας που εμφανίζεται ως συγγραφέας.

Όταν ο Άγγελος θα χτυπήσει με τη μηχανή και θα καθηλωθεί προσωρινά σε καροτσάκι τα υπνωτικά που παίρνει τον κάνουν να παραμιλάει και να λέει διάφορα ακαταλαβίστικα! Η μητέρα του εκμεταλλεύεται το γεγονός και όταν εκείνος κοιμάται, δέχεται, με το αζημίωτο φυσικά, διάφορους … πελάτες για να πάρουν συμβουλές από τον κοιμισμένο Άγγελο, ο οποίος ο φυσικά δεν γνωρίζει τίποτα.

«ΖΩΝΤΑΝΟ ΠΝΕΥΜΑ»

Ζωντανοί και νεκροί

«Οι ζωντανοί κλείνουν τα μάτια των νεκρών. Μόνο οι νεκροί ανοίγουν τα μάτια των ζωντανών», λέει μια ατάκα της ταινίας. Καμιά φορά ο θάνατος είναι εκείνος που κινητοποιεί τους ζωντανούς και τους φέρνει μπροστά σε αλήθειες που αναγκάζονται να αντικρίσουν και να ξεστομίσουν.

Σε ένα ορεινό χωριό της Πορτογαλίας περνά τις καλοκαιρινές διακοπές της η 9χρονη Σαλομέ όταν η γιαγιά της,  που έχει την ικανότητα να επικοινωνεί με τα πνεύματα, πεθαίνει ξαφνικά. Και ενώ η οικογένεια συγκεντρώνεται για να την αποχαιρετήσει, και η Σαλομέ αισθάνεται να τη στοιχειώνουν οι αόρατες δυνάμεις της γιαγιά της, ξεσπά διαμάχη ανάμεσα στα παιδιά της νεκρής για το ποιος θα πληρώσει τα έξοδα της κηδείας. Σε λίγο ολόκληρο σχεδόν το χωριό θα αρχίσει να στρέφεται εναντίον της νεκρής μάγισσας και της διαβολικής εγγονής της. Πίσω από όλα αυτά υπάρχει ένα μυστικό, μια υπόγεια έχθρα μεταξύ δύο γυναικών που έρχεται από παλιά.

«Ο ΜΥΛΟΣ ΚΙ Ο ΣΤΑΥΡΟΣ»

Το απόλυτο κινηματογραφικό κομψοτέχνημα

Είναι κάποιες φορές που νιώθω πως οι λέξεις αδυνατούν να περιγράψουν μια εικόνα. Μοιάζουν πολύ φτωχές μπροστά στο μεγαλείο που έχει εισχωρήσει εντός σου, ώστε η μεταφορά του συναισθήματος να φαίνεται αδύνατη. Οπότε ζητώ εκ των προτέρων να συγχωρήσετε την αδυναμία μου να σας μεταφέρω επακριβώς, τα όσα μπορεί να αισθανθεί ένας άνθρωπος μπροστά σε ένα αριστούργημα της τέχνης, όπως είναι «Ο μύλος κι ο σταυρός» (Mlyn i krzyz), του πολωνού σκηνοθέτη Λεχ Μαζέφσκι.

Ο 16^ος αιώνας είναι μια πολύ ταραγμένη εποχή. Η Ευρώπη σπαράσσεται από το θρησκευτικό μίσος. Ο βασιλιάς της Ισπανίας Φίλιππος ο Β΄, φανατικός Καθολικός, θέλει να επιβάλει το καθολικισμό στις προτεσταντικές χώρες που έχει καταλάβει. Ανάμεσά τους και η Φλάνδρα όπου ζει ο διάσημος ζωγράφος Πίτερ Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος (1526 ή 1531-1569). Ο Μπρίγκελ στους πίνακές του απεικονίζει την εποχή του και αναπαράγει την καθημερινότητα χρησιμοποιώντας την αλληγορία και την ποιητική προσέγγιση.

«ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ»

Ρακέτες, φιλία και έρωτας

Το τένις δεν είναι από τα αγαπημένα μου αθλήματα. Μπορώ να πω, μάλιστα, ότι το βαριέμαι. Έτσι ήμουν αρκετά επιφυλακτικός όταν μπήκα στην αίθουσα για να παρακολουθήσω την ταινία του Λούκα Γκουαντανίνο «Οι αντίπαλοι» (The challengers) που κατά 60-65% περιλαμβάνει σκηνές από αγώνες τένις. Όταν όμως  τελείωσε και βγήκα από την αίθουσα είχα αλλάξει γνώμη οριζοντίως, καθέτως και διαγωνίως! Όχι, δεν αγάπησα ξαφνικά το τένις αλλά λάτρεψα την ταινία. Και κυρίως τη σκηνοθεσία του Γκουαντανίνο ο οποίος κινηματογραφεί με ανυπέρβλητο μπρίο και δυναμισμό.

Η κάμερά του ανεβοκατεβαίνει μέσα στο τερέν, σκοπεύει στα χέρια και τα πρόσωπα, επιμένει σε λεπτομέρειες όπως ο ιδρώτα και οι κινήσεις των μυών, άλλοτε τοποθετείται επάνω στα σώματα των παικτών και δίνει την αίσθηση πως ο θεατής κρατά τη ρακέτα στο χέρι. Κι έχει έναν ξέφρενό ρυθμό και έναν δυναμισμό ο οποίος επιτείνεται από την έντονη μουσική δημιουργώντας έτσι ένα εντυπωσιακό κοκτέιλ διάχυσης συναισθημάτων, αδρεναλίνης και ερωτισμού. Γιατί η ταινία μπορεί να έχει ως επίκεντρό της το τένις, μπορεί οι τρεις κεντρικοί χαρακτήρες να είναι δύο τενίστες και μία τενίστρια, αλλά το θέμα της είναι η σύγκρουση δύο ανδρών για μια γυναίκα, μια γυναίκα που δυσκολεύεται στην επιλογή της, μια φιλία που κινείται στα όρια, ένα ερωτικό τρίγωνο πάθους και ανεξέλεγκτων καταστάσεων.

«ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΕΝΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ»

Καταστροφικοί έρωτες

Μετά από 10 χρόνια απουσίας, η αντισυμβατική, ανατρεπτική και προκλητική για τους ηθικολόγους, Κατρίν Μπρεγιά, επανέρχεται με το ριμέικ της επιτυχημένης δανέζικης ταινίας «Η βασίλισσα της καρδιάς», που σκηνοθέτησε το 2019 η Μέι Ελ Τούκι. Πατώντας επάνω στην ίδια ιστορία αλλά με τη δική της οπτική, η Μπρεγιά σκηνοθέτησε την ταινία «Το περασμένο καλοκαίρι» (L’ ete dernier).

Η επιτυχημένη δικηγόρος Αν ζει με τον σύζυγό της Πιέρ και τις δύο κόρες τους, μια ευτυχισμένη, κατά πως φαίνεται ζωή. Όταν όμως θα έρθει να μείνει μαζί τους ο Τεό, ο 17χρονος γιος του Πιερ από προηγούμενο γάμο, όλα θα αλλάξουν. Η Αν στην προσπάθειά της να συνετίσει και να βάλει όρια στον νεαρό, θα του αφιερώσει χρόνο. Κάπως έτσι θα ξεκινήσει μια παθιασμένη ερωτική σχέση μεταξύ τους που θα θέσει σε κίνδυνο την οικογενειακή ζωή και την καριέρα της Αν. Από δω και πέρα οι ζωές όλων κινούνται επάνω σε τεντωμένο σχοινί, ανάμεσα σε ψέματα, υπεκφυγές, μυστικά και αποκαλύψεις.

«Η ΑΡΠΑΓΗ»

Ο Κύκλος του ψέματος

Η Λιντιά, που εργάζεται ως μαία σε νοσοκομείο, βλέπει τη ζωή της να ανατρέπεται εξαιτίας του πρόσφατου χωρισμού της. Εν τω μεταξύ η καλύτερή της φίλη, η Σαλομέ, είναι έγκυος. Ένα βράδυ η Λιντιά γνωρίζει τυχαία τον Μίλος, έναν οδηγό λεωφορείου καταλήγουν στο κρεβάτι αλλά εκείνος της ξεκαθαρίζει πως δεν θέλει συνέχεια στη γνωριμία τους. Όμως η γέννηση της κόρης της Σαλομέ θα τα αλλάξει όλα. Μια μέρα, και ενώ η Λιντιά έχει στην  αγκαλιά της το μωρό της φίλης της, συναντά μέσα στο νοσοκομείο τον Μίλος και του λέει πως το παιδί είναι δικό της και καρπός της μοναδικής τους ερωτικής συνεύρεσης. Ο κύκλος του ψέματος έχει ανοίξει και δεν είναι δυνατόν να κλείσει χωρίς επιπτώσεις.

«Η αρπαγή» (Le Ravissement), της Ιρίς Καλτενμπάκ  είναι μια αναπάντεχα όμορφη ταινία με θέμα τα αποτελέσματα που μπορεί να φέρει ένα αστόχαστο ψέμα και που κέρδισε το βραβείο σεναρίου στην εβδομάδα κριτικής του Φεστιβάλ των Καννών.

«ΜΗ ΜΟΥ ΛΕΣ ΨΕΜΑΤΑ»

Κρυμμένες, κατεστραμμένες ζωές

Ο Στεφάν Μπελκούρ ένας μεσήλικας διάσημος συγγραφέας μετά από δεκαετίες επιστρέφει στην πόλη που μεγάλωσε. Αφορμή είναι οι εκδηλώσεις που διοργανώνει εκεί μια μεγάλη φίρμα κονιάκ για να γιορτάσει τα 100 χρόνια από την ίδρυσή της. Φτάνοντας θα γνωριστεί με το νεαρό Λουκάς, ο οποίος είναι γιος του Τομάς, του πρώτου και αλησμόνητου έρωτα του Στεφάν. Μέσα στις λίγες μέρες που ο συγγραφέας θα μείνει εκεί, θα πάρει απαντήσεις σε ερωτήματα που τον βασάνιζαν όλα αυτά τα χρόνια. Παράλληλα ο Λουκά θα γνωρίσει καλύτερα τον άγνωστο πατέρα του. Έτσι θα ξεδιπλωθεί η πραγματικά τραγική ιστορία ενός άνδρα που αναγκάστηκε να ζήσει κρυμμένος από το περιβάλλον χωρίς να μπορέσει ποτέ να εκφράσει ό,τι αισθανόταν.

Ο Ολιβιέ Πεγιόν με την ταινία «Μη μου λες ψέματα» (Arrete avec tes mensonges) αφηγείται μια δραματική, συγκινητική ιστορία που αφορά χιλιάδες ανθρώπους. Μια σπαρακτική ιστορία καταπιεσμένων επιθυμιών και ονείρων, αποτέλεσμα της διαφορετικότητας που επί αιώνες δεν ήταν ανεκτή.

«ΧΡΗΣΤΟΣ, ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΠΑΙΔΙ»

Τόπος χωρίς μέλλον

Ο τίτλος «Χρήστος, το τελευταίο παιδί» από μόνος του, δηλώνει ότι βρισκόμαστε λίγο πριν από το τέλος. Αυτός είναι ο τίτλος του ντοκιμαντέρ της Τζούλια Αμάτι που μας μεταφέρει στους Αρκιούς, ένα ερημονήσι 40 κατοίκων στο νομό Δωδεκανήσων. Η κάμερα παρακολουθεί και καταγράφει τον Χρήστο που φοιτά στην ΣΤ΄ τάξη του μονοθέσιου δημοτικού σχολείου του νησιού και είναι ο μοναδικός μαθητής του! Αυτό σημαίνει πως το παιδί σε μερικούς μήνες θα φύγει για να φοιτήσει στο γυμνάσιο, άρα το σχολείο θα μείνει χωρίς μαθητές και το νησί χωρίς παιδιά! 

Αυτήν τη σκληρή κι ανηλεή πραγματικότητα καταγράφει η σκηνοθέτρια. Που μιλά για την πραγματική ζωή των ανθρώπων χωρίς τους παραμορφωτικούς φακούς με τους οποίους βλέπουν οι κάτοικοι των αστικών κέντρων, τόπους όπως οι Αρκιοί. Που δεν είναι μικροί, ρομαντικοί, τουριστικοί παράδεισοι με ευτυχισμένους ανθρώπους, αλλά τόποι όπου οι κάτοικοι βιώνουν έναν καθημερινό μόχθο, αντιμέτωποι με τη φύση και με ελάχιστες πιθανότητες απόδρασης. Είναι συγκλονιοστικό το να παρατηρεί κάποιος το προσωπάκι του Χρήστου σε όλη τη διάρκεια της ταινίας. Το παιδί παραμένει αγέλαστο, σοβαρό, μελαγχολικό. Είναι ένα παιδί μόνο που δεν έχει άλλα παιδιά για να παίξει! Φανταστείτε το κι ύστερα μιλείστε ξανά για παραδείσους!

Θαυμάσια ταινία που συγκλονίζει με την αδιαμεσολάβητη αλήθεια της. (Η ΕΠΟΧΗ 20/4/2024)