ΖΙΛ ΝΤΑΣΕΝ – 109 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ

(από την ΕΠΟΧΗ, 24/12/2020)

Πολίτης του κόσμου

Του Στράτου Κερσανίδη

«Προσωπικά θαυμάζω τα φιλμ νουάρ που γύρισε στα τέλη της δεκαετίας του 1940: “Ο δήμιος των κολασμένων” (1947), “Η γυμνή πόλη” (1948) και “Άνθρωποι του αίματος” (1948)», γράφει ο Μάρτιν Σκορσέζε για το έργο του Ζιλ Ντασέν. «Τα μοτίβα του –η απόγνωση και η διαφθορά της μεταπολεμικής κοινωνίας, οι ψυχολογικές μεταπτώσεις των χαρακτήρων του, η οργή και η βαρβαρότητα ενός εχθρικού περιβάλλοντος- εντάσσουν αυτές τις ταινίες, υπό μυθική κλίμακα, στη μάχη του Καλού με το Κακό. Το ντοκιμαντερίστικο ύφος του, η χρήση φυσικών χώρων και η εμμονή του στα αστικά τοπία, άσκησαν πολύ μεγάλη επιρροή σ’ έναν σημαντικό αριθμό κινηματογραφικών δημιουργιών», συνεχίζει ο Σκορσέζε.

Ο Ζιλ Ντασέν, που στις 18 Δεκεμβρίου συμπληρώθηκαν 109 χρόνια από τη γέννησή του -γεννήθηκε το 1911- έχει συνδέσει το όνομά του, πέρα από το αξιόλογο κινηματογραφικό του έργο, με τη φυγή του από τις ΗΠΑ εξαιτίας του μακαρθισμού και με το γάμο του με τη Μελίνα Μερκούρη. Για το πρώτο, επειδή δε συγχώρεσε ποτέ τον συμπατριώτη μας Ελία Καζάν, ο οποίος τον κατέδωσε ως κομμουνιστή στην Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών και για το δεύτερο επειδή εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελλάδα, πολιτογραφηθείς επί της ουσίας Έλληνας.

ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ – 94 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ

(από την ΕΠΟΧΗ, 19-20/12/2020)

Το πληθωρικό σινεμά του Νίκου Κούνδουρου

 Του Στράτου Κερσανίδη

 Το 1956 γυρίστηκε μία από τις πιο σημαντικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου. Η ταινία αυτή ήταν «Ο δράκος» και σκηνοθέτης ο Νίκος Κούνδουρος.

Όπως είχε γράψει ο Μάριος Πλωρίτης στην εφημερίδα “Ελευθερία”, ένας από τους ελάχιστους που την είχε υποστηρίξει, «η ταινία αψήφησε τη νωχέλεια του κινηματογραφικού θεατή και ο Κούνδουρος οδήγησε τον κινηματογράφο από τον παιδισμό στην ωριμότητα».

Βέβαια δεν είχαν την ίδια άποψη κι άλλες εφημερίδες, ανάμεσά τους και η “Αυγή”, η οποία, όχι απλώς κατακεραύνωσε την ταινία αλλά, μαζί με την, αντίθετης ιδεολογικής ταυτότητας, “Εστία”, ζήτησαν μέχρι και την επέμβαση εισαγγελέα, κατηγορώντας της ως ανθελληνική! Συγκεκριμένα ο Κώστας Σταματίου, ένας από τους πιο σημαντικούς κριτικούς κινηματογράφου, έγραψε στην “Αυγή”, πως είναι «αίσχος για τη χώρα μας» και πως αποτελεί «αποθέωση του μπουζουκιού, του υποκόσμου του σαλταδορισμού». Από την πλευρά του ο Άδωνις Κύρου, σημαντική επίσης προσωπικότητα, έγραψε στην “Εστία”, πως πρόκειται για «ελεεινό κατασκεύασμα»!

«Μέρες του ’36» – 47 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ

(από την ΕΠΟΧΗ, 12-13/12/2020)

«Μέρες του ‘36»: Υπαινικτική προσέγγιση της Ιστορίας

 Του Στράτου Κερσανίδη

 «Τον Ιανουάριο του 1936 έγιναν βουλευτικές εκλογές. Το αποτέλεσμα ήταν αμφίρροπο. Ούτε το Κόμμα των Φιλελευθέρων του Θεμιστοκλή Σοφούλη ούτε το Λαϊκό Κόμμα του Παναγή Τσαλδάρη μπορούσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση στηριγμένα στη δική τους μόνο, το καθένα, κοινοβουλευτική δύναμη (…) Και τα δύο μεγάλα κόμματα προσανατολίστηκαν στη διερεύνηση της δυνατότητας σχηματισμού κυβέρνσης που να στηρίζεται στην ψήφο ανοχής του Παλλαϊκού Μετώπου.

Οι συζητήσεις του Παλλαϊκού Μετώπου με το Λαίκό Κόμμα (…) ναυάγησαν ύστερα από άρνηση του Π. Τσαλδάρη να διαχωρήσει δημόσια τη θέση του από την καμπάνια των μοναρχικών εφημερίδων, που ζητούσαν “να μην αναγνωριστούν οι ψήφοι των κομμουνιστών βουλευτών στις ψηφοφορίες στη Βουλή”. (…) Στο μεταξύ προχωρούσαν οι συζητήσεις με το Κόμμα των Φιλελευθέρων και κατέληξαν σε συμφωνία που εκφράστηκε με ένα συμφωνητικό (…) Με εξασφαλισμένη την ψήφο ανοχής των 15 βουλευτών της Αριστεράς (…) ο Θ. Σοφούλης είχε την κοινοβουλευτική δύναμη να σχηματίσει κυβέρνηση. Δεν το έκανε όμως. Προσέκρουσε στις αντιδράσεις παραγόντων μέσα στο ίδιο του το κόμμα (…) Όμως Φιλελεύθεροι και Λαϊκοί προτίμησαν έναν συμβιβασμό που, στην ουσία του και τη μορφή του, αποτελούσε πλήρη ανατροπή της πρόσφατης λαϊκής ετυμηγορίας αφού, στην πραγματικότητα εκχωρούσε την εξουσία στο, αποδεκατισμένο από το εκλογικό σώμα, Κόμμα των Ελευθεροφρόνων του Μεταξά, στο κόμμα των 7 βουλευτών».

Έτσι περιγράφει την εποχή ο Βασίλης Νεφελούδης στο βιβλίο του «Ακτίνα Θ΄ -Αναμνήσεις 1930-1940». Και σημειώνει λίγο παρακάτω πως ο Μεταξάς πολύ σύντομα, στις 13/4/1936, έγινε πρωθυπουργός και μερικούς μήνες αργότερα η χώρα οδηγήθηκε στη Δικτατορία της 4^ης Αυγούστου.

 

Ιστορικοί υπαινιγμοί

Σε τούτη την ταραγμένη εποχή τοποθέτησε την δράση της ταινίας του, «Μέρες του ‘36», ο Θόδωρος Αγγελόπουλος και συγκεκριμένα, λίγο πριν από τις εκλογές εκείνης της χρονιάς. Ήταν η 2^η ταινία του σκηνοθέτη, η οποία έκανε πρεμιέρα στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 11 Δεκεμβρίου 1973, μερικές μόλις εβδομάδες μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου και την ανατροπή του Παπαδόπουλου από τον Ιωαννίδη.

ΝΤΙΕΓΚΟ ΜΑΡΑΝΤΟΝΑ

(από την ΕΠΟΧΗ, 5/12/2020)

 Το σινεμά αγαπάει τον Ντιέγκο

 Του Στράτου Κερσανίδη

 «Η ζωή του Μαραντόνα είναι τόσο πλούσια,

τόσο γεμάτη από διαφορετικές αποχρώσεις,

ώστε δεν θα άλλαζα τίποτα, ακόμη κι αν

γύριζα μια ταινία μυθοπλασίας γι’ αυτόν».

                                 Εμίρ Κουστουρίτσα

Ο ουρουγουανός συγγραφέας Εντουάρντο Γκαλεάνο, στο βιβλίο του «Το ποδόσφαιρο στη σκιά και στο φως», γράφει:  “Μια ωραία ημέρα, η θεά του ανέμου φιλά το πόδι του άνδρα, ένα πόδι κακοπαθημένο και περιφρονημένο, και από εκείνο το φιλί γεννιέται το ποδοσφαιρικό είδωλο. Γεννιέται σε αχυρένια κούνια, σε τενεκεδόσπιτο, κι έρχεται στον κόσμο αγκαλιά με μια μπάλα. Μόλις μάθει να περπατά, ξέρει και να παίζει μπάλα. Τα πρώτα του χρόνια δίνει ζωή και χαρά στις αλάνες, παίζει ξέφρενα στις φτωχογειτονιές μέχρι να σκοτεινιάσει και να μη βλέπει πια την μπάλα, και στα νεανικά του χρόνια ανοίγει τα φτερά του, και τα γήπεδα πετούν μαζί του. Τα ακροβατικά του φέρνουν κοσμοσυρροή από Κυριακή σε Κυριακή, από νίκη σε νίκη, από αποθέωση σε αποθέωση. Η μπάλα τον αποζητά, τον αναγνωρίζει, τον χρειάζεται. Πάνω στο πόδι του αναπαύεται, νιώθει άνετα. Εκείνος της δίνει λάμψη, της μιλάει, και μέσα από τη συνομιλία τους επικοινωνούν εκατομμύρια χωρίς φωνή. Οι ασήμαντοι άνθρωποι, οι καταδικασμένοι να είναι πάντα ασήμαντοι, μπορούν να νιώσουν για λίγο ότι είναι κάποιοι, χάρη στις πάσες που αλλάζουν με τη μία, στις τρίπλες που ζωγραφίζουν στο γρασίδι, στα απίθανα γκολ με το τακουνάκι ή στο ανάποδο ψαλίδι: όταν παίζει αυτός, η ομάδα έχει δώδεκα παίκτες».

Ο Μαραντόνα με τον Εμίρ Κουστουρίτσα στο Φεστιβάλ των Καννών.

Τα λόγια του συγγραφέα αποτυπώνουν στην κυριολεξία αυτό που υπήρξε ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα. Δεν αποκλείεται αυτόν να σκεπτόταν όταν έγραφε τα παραπάνω. Και μόνον ένας συγγραφέας από τη Λατινική Αμερική, καταγόμενος από μια γειτονική της Αργεντινής χώρα, ο οποίος λάτρεψε το ποδόσφαιρο, αντιλαμβανόταν τη σημασία ως κοινωνικό φαινόμενο και επί πλέον, γοητεύτηκε από τις μαγικές τρίπλες, τα κόλπα και τα γκολ του Μαραντόνα θα μπορούσε να γράψει κάτι αντίστοιχο.