(αναδημοσίευση από την ΕΠΟΧΗ, 8/11/2015)
Ο πρόδρομος του νέου ρουμάνικου κινηματογράφου
Του Στράτου Κερσανίδη
Ο όρος «νέο κύμα» έχει καθιερωθεί όταν αναφερόμαστε στο νέο ρουμάνικο κινηματογράφο ο οποίος εδώ και περίπου μία δεκαετία έχει κερδίσει μια σημαντική θέση στο διεθνή κινηματογραφικό χάρτη.
Ο σκηνοθέτης Μίρτσεα Ντανιελούκ, ο οποίος τιμάται από το 56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ανήκει στην παλαιότερη γενιά σκηνοθετών της χώρας. Γεννήθηκε το 1943, στην πόλη Χοτίν, η οποία σήμερα ανήκει στην Ουκρανία. Από μικρός αγάπησε το θέατρο αλλά απερρίφθη στις εξετάσεις που έδωσε για ηθοποιός και τελικά γράφτηκε στη Γαλλική Φιλολογία την οποία εγκατέλειψε στο 3ο έτος για να δώσει ξανά εξετάσεις στη δραματική σχολή. Ούτε τη δεύτερη φορά τα κατάφερε κι έτσι ξαναγύρισε στη φιλολογία την οποία και τελείωσε. Δεν εργάστηκε ως καθηγητής αλλά προτίμησε να δοκιμάσει την τύχη του στη σκηνοθεσία του κινηματογράφου. Αποτυγχάνει και πάλι κι έτσι αναγκάζεται να εργαστεί ως αναπληρωτής καθηγητής. Πεισματάρης όπως ήταν δεν το έβαλε κάτω και κατάφερε τελικά να εισαχθεί το 1965 στο τμήμα κινηματογραφικής σκηνοθεσίας στο Ινστιτούτο Θεατρικής και Κινηματογραφικής Τέχνης «Ιόν Λούκα Καρατζιάλε».
Έτσι, ο Μίρτσεα Ντανιελούκ έγινε ένας από τους πιο σημαντικούς σκηνοθέτες στη Ρουμανία, έχοντας σκηνοθετήσει 21 ταινίες, γράψει 16 σενάρια και παίξει ως ηθοποιός σε 11 ταινίες.
Ο ίδιος, λοιπόν, ο Ντανιελούκ, δε συμφωνεί με τον όρο «νέο κύμα». Σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει το Μάρτιο του 1914, σε σχετική ερώτηση, απάντησε: «Αναφέρεστε στους σκηνοθέτες που είναι σήμερα είναι γύρω στα 50. Ονομάστηκαν έτσι από κάποιους μέτριους κριτικούς. Αυτοί τους ονόμασαν ‘νέο κύμα’ αλλά εκείνο που έκαναν αυτά τα παιδιά ήταν πως άρχισαν να δουλεύουν το καθένα με τον τρόπο του. Κατ’ αρχάς η τέχνη δε λειτουργεί κατά κύματα, αλλά με προσωπικότητες. Πως τοποθετείς κάποιον σε κάποιο κύμα, σε κάποιο ρεύμα; Θεωρώ πως είναι ηλίθιο. Αλλά είναι εύκολο να τους βάλεις όλους σε ένα τσουβάλι, χωρίς να ξεχωρίσεις τις μετριότητες. Αυτό δεν είναι σωστό. Ο καθένας έχει την πορεία του. Το ζήτημα είναι να μπορεί, να είναι σε θέση να πει κάτι για τον άνθρωπο. Εάν μιλούν για τον άνθρωπο και το κάνουν με πρωτοτυπία τόσο το καλύτερο. Αν βρει κάποιος κάτι που δεν έχει ειπωθεί τότε είναι σκηνοθέτης».
Μπορεί τα λόγια αυτά να φαντάζουν αυστηρά αλλά ο Ντανιελούν με το έργο του έχει κατακτήσει το δικαίωμα να είναι αυστηρός. Βλέποντας τις ταινίες του διαπιστώνει κανείς πως ανήκει σε εκείνους τους σκηνοθέτες οι οποίοι άνοιξαν δρόμους στους νεότερους. Δουλεύοντας σε πολύ δύσκολες συνθήκες σε μια εποχή κυριαρχίας του προπαγανδιστικού κινηματογράφου και της αυστηρής λογοκρισίας, ο Μίρτσεα Ντανιελούκ κατόρθωσε να βρει το δικό του τρόπο να μιλήσει για την καθημερινότητα των ανθρώπων. Συνδυάζοντας τη ρεαλιστική με την ποιητική ματιά, δεν έμεινε στην απλή αφήγηση αλλά προχώρησε και στην κριτική προσέγγιση της κατάστασης στη χώρα του, εκμεταλλευόμενος τα όποια ρήγματα υπήρχαν και μπορούσε να εκμεταλλευτεί Και όλα αυτά με μια σύγχρονη σκηνοθετική ματιά υψηλής αισθητικής, πολυεπίπεδη και όχι γραμμική αφήγηση, ήρωες καθημερινούς ανθρώπους και όχι ηρωικούς προλετάριους, ξεπερνώντας έτσι τις συμβάσεις του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Μπορούμε να μιλήσουμε για έναν κινηματογράφο ανατρεπτικό, τόσο στην αισθητική όσο και στη θεματολογία του, με το σκηνοθέτη να θεωρείται δίκαια ως πρόδρομος του νέου ρουμάνικου κινηματογράφου έχοντας επηρεάσει τις νεότερες γενιές σκηνοθετών.
Οι μεγάλου μήκους ταινίες του που θα προβληθούν στο φεστιβάλ είναι: «Η μεγάλη διαδρομή» (1975), «Πρόβα με μικρόφωνο» (1980), «Κυνήγι αλεπούδων» (1980), «Κρουαζιέρα» (1981), Ιάκομπ (1988), «Συζυγική κλίνη» (1993), «Αγανάκτηση» (1994), «Ο γερουσιαστής των σαλιγκαριών» (1995).
Ο σκηνοθέτης θα δώσει το παρών στο φεστιβάλ για να παρουσιάσει τις ταινίες του στο κοινό.
stakersan@gmail.com
https://kersanidis.wordpress.com
Σχολιάστε
Δεν υπάρχουν σχόλια.
Στράτος Κερσανίδης 
Σχολιάστε