Πατρίδα είναι οι άνθρωποι
Το ταξίδι, με την κυριολεκτική έννοια της λέξης, ορίζεται με όρους γεωγραφίας. Εάν της δώσουμε όμως μία ευρύτητα τότε μπορούμε να μιλήσουμε και για εσωτερικό ταξίδι, για εσωτερική περιπλάνηση προς αναζήτηση της ταυτότητάς μας, η οποία μπορεί ακόμη και να επαναπροσδιοριστεί.
Όσο για την έννοια της πατρίδας, όταν αυτή δεν πέφτει θύμα εθνικιστικής και φυλετικής υστερίας, αλλά διατηρεί την πραγματική της διάσταση, μπορεί να απλωθεί πέρα από εθνικά σύνορα και γεωγραφικούς περιορισμούς. Γιατί ο κάθε άνθρωπος από μόνος του είναι μία πατρίδα που συνοψίζει πολλά πράγματα και τα κουβαλά σε όποιον τόπο κι αν ταξιδέψει: Μνήμες, γλώσσα, μουσικές, γεύσεις, αρώματα, συνήθειες, άνθρωποι. Και καμιά φορά κάποια «ξεχασμένα» γεγονότα που όμως προσδιορίζουν την ταυτότητα των ανθρώπων, όχι όμως κι αυτό που παραπάνω ονόμασα πατρίδα.
Όλες αυτές οι σκέψεις αφού συνωστίστηκαν μέσα από το κεφάλι μου, δραπέτευσαν μετατρεπόμενες σε γραπτό λόγο, εξαιτίας μιας ταινίας. Σκηνοθέτης της ο Ηλίας Δημητρίου, ο οποίος γεννήθηκε στην Αμμόχωστο το 1965, και τίτλος της «Fish’n chips». Τι έχουμε λοιπόν εδώ; Ένα τίτλο κατευθείαν αναφορά στο πλέον διαδεδομένο φαγητό των άγγλων και έναν σκηνοθέτη που γεννήθηκε στην Κύπρο και πιο συγκεκριμένα στα κατεχόμενα. Ήδη οι έννοιες της πατρίδας και της ταυτότητας αρχίζουν να μπερδεύονται. Και πρόκειται, σας βεβαιώνω, για ένα γλυκύτατο μπέρδεμα που ο Δημητρίου του δίνει ζωή φτιάχνοντας μια θαυμάσια ταινία.
Ο Άντι, ελληνοκύπριος, ζει στο Λονδίνο, μαζί με την ηλικιωμένη μητέρα του που πάσχει από αλτσχάιμερ, τη γερμανίδα φίλη του και την κόρη της. Εργάζεται σε ένα κατάστημα που πουλάει τηγανητό μπακαλιάρο και πατάτες (Fish’n chips), ιδιοκτήτης του οποίου είναι ένας ηλικιωμένος τουρκοκύπριος, ο Χασάν, ο οποίος αγαπά πολύ τον Άντι. Η υγεία της μητέρας του χειροτερεύει και κάποια στιγμή του ζητά να γυρίσει στην Κύπρο για να πεθάνει. ‘Έτσι ο Άντι αποφασίζει να επιστρέψει στην πατρίδα του οικογενειακώς και να ανοίξει εκεί ένα παρόμοιο μαγαζί. Προσωρινά τον φιλοξενεί ο αδελφός του, ο οποίος είναι παντρεμένος και έχει μια μικρή κόρη. Όμως η Κύπρος δεν είναι Αγγλία και ο κόσμος δεν τρώει φις εν τσιπς. Η επιστροφή του δεν είναι όπως την περίμενε, ο Άντι ακροβατεί ανάμεσα σε δύο πατρίδες και αρχίζει να αναζητά την ταυτότητά του. Όταν η μητέρα του χάνεται σε κάποιο χωριό στα κατεχόμενα όπου πήγε εκδρομή με το γηροκομείο, οι γιοι της πηγαίνουν να την αναζητήσουν και τη βρίσκουν στο σπίτι που ζούσε πριν από την τουρκική εισβολή. Ο θάνατός της φέρνει στην επιφάνεια ένα μυστικό που φέρνει τα πάνω κάτω και τούμπαλιν. Ο Άντι επιστρέφει στο Λονδίνο όπου ο Χασάν τον υποδέχεται συγκινημένος.
Ο Ηλίας Δημητρίου δημιουργεί μια ταινία ψυχής. Μια ταινία που κρύβει βαθιά μέσα της το δράμα της Κύπρου και των ανθρώπων της, χωρίς ίχνος εθνικισμού, αλλά με μία θαυμαστή διακριτικότητα. Θα έλεγα μάλιστα, πως είναι μια ταινία που γεφυρώνει τις αντιπαλότητες, κάτι που επιβεβαιώνει το συγκλονιστικό της φινάλε. Είναι ακόμη μια ταινία για τους δεσμούς της οικογένειας αλλά και για την τρυφερότητα προς την τρίτη ηλικία. Πάνω απ’ όλα όμως είναι μια ταινία που πετάει στον κάλαθο των αχρήστων πατριδοκαπηλείες, ρατσισμούς και εθνικιστικές υστερίες. Που βάζει στο επίκεντρο τον άνθρωπο και τις αγωνίες του, την αγωνία αυτοπροσδιορισμού και την αναζήτηση της ταυτότητας του σε έναν κόσμο που δεν καθορίζεται, όπως έλεγα στην αρχή, από τα γεωγραφικά σύνορα, ούτε από τις σημαίες. Που δεν αφήνει απέξω το δράμα μιας χώρας χωρισμένης στα δύο, βάζοντας όμως πάνω απ’ όλα τους ανθρώπους-θύματα αυτού του χωρισμού. Κι όλα αυτά χωρίς κραυγές, αλλά μέσα από μια ιστορία καθημερινών ανθρώπων, οι ζωές των οποίων έχουν επηρεαστεί από τα γεγονότα, χωρίς αυτά να μπαίνουν σε πρώτο πλάνο.
Η ταινία είναι βασισμένη σε ένα θαυμάσιο σενάριο, είναι σκηνοθετημένη με εξαιρετική ισορροπία, ο ρυθμός της είναι αξιοθαύμαστος. Ο Ηλίας Δημητρίου, του οποίου γνώριζα κάποιες ταινίες μικρού μήκους, για το «Fish’n chips»βαθμολογείται από την αφεντιά μου με άριστα!
Η ΕΠΟΧΗ 13 Μαϊου 2012
Σχολιάστε
Δεν υπάρχουν σχόλια.
Στράτος Κερσανίδης 
Σχολιάστε