«ΚΑΙ Ο ΚΛΗΡΟΣ ΕΠΕΣΕ ΣΤΟΝ ΣΜΑΪΛΙ»

Αναμνήσεις από τον Ψυχρό Πόλεμο

Τα χρόνια έχουν περάσει, το Τείχος του Βερολίνου έπεσε, μέσα σε λίγα χρόνια ήρθε το πάνω κάτω και κάπου εκεί τελείωσε και ο Ψυχρός Πόλεμος. Την εποχή εκείνη ουκ ολίγες ταινίες ψυχροπολεμικού –βλέπε αντικομουνιστικού- περιεχομένου έκαναν την εμφάνιση τους. Ταινίες που παρά την εκνευριστικά εξόφθαλμη προπαγάνδα τους υπέρ του «ελευθέρου κόσμου», ασκούσαν μια κάποια γοητεία με τη δράση, τις ανατροπές, την αγωνία και της πάσης φύσεως ίντριγκες που αφηγούνταν.

Σήμερα σε έναν κόσμο χωρίς Ψυχρό Πόλεμο αλλά με ένα σωρό άλλου τύπου και πάσης φύσεως πολέμους, ο Τζορτζ Σμάιλι, ένας ήρωας της εποχής εκείνης που γέννησε η πένα του διάσημου συγγραφές Τζον Λε Καρέ, επανέρχεται στη μεγάλη οθόνη. Ο Σμάιλι, ο οποίος πρωτοεμφανίστηκε το 1961 στο βιβλίο «Τελευταία κλήση», και έχοντας πρωταγωνιστήσει και σε άλλα βιβλία του Λε Καρέ, το 1974 έκανε την εμφάνισή του στο Βιβλίο «Και ο κλήρος έπεσε στο Σμάιλι» το οποίο θεωρείται ένα αριστούργημα της κατασκοπευτικής λογοτεχνίας. Το βιβλίο αυτό μετέφερε στον κινηματογράφο ο Τόμας Άλφρεντσον μεταφέροντάς μας στο 1973. Οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες (Σέρκους) έχουν υποδυθεί σε έναν ανελέητο αγώνα εναντίον του εχθρού για να κρατηθούν στεγανοποιημένες. Παρόλα αυτά, ο επικεφαλής της υπηρεσίας έχει πληροφορίες πως κάποιος «τυφλοπόντικας» έχει εισχωρήσει και μεταφέρει πληροφορίες στους σοβιετικούς. Την υπόθεση αναλαμβάνει ο Σμάιλι με την έρευνα να έχει περιοριστεί σε πέντε υπόπτους. Η παρτίδα ξεκίνησε και η κάθε κίνηση πρέπει να είναι προσεκτική.

Ο Άλφρεντσον με την ταινία «Και ο κλήρος έπεσε στο Σμάιλι» («Tinker, tailor, soldied, spy») μας συστήνει τον σκοτεινό κόσμο των κατασκόπων. Με ένα αρκετά δαιδαλώδες σενάριο, το οποίο αρχικά «φορτώνει» το θεατή με πληροφορίες και απαιτεί προσοχή αλλά και υπομονή, αρχίζει στη συνέχεια να συνδέει ένα-ένα τα κομμάτια. Η ταινία είναι γεμάτη από γρίφους οι οποίοι απαιτούν απαντήσεις. Και ο Άλφρεντσον σκηνοθετεί υπόγεια και υποβλητικά, χωρίς να βιάζεται, μια σκοτεινή ιστορία γεμάτη κρυμμένα μυστικά, μυστήριο και ίντριγκες. Προσεγγίζει τον αμείλικτο πόλεμο των κατασκόπων με μια λεπτή δόση ειρωνείας όπου δεν υπάρχουν καλοί και κακοί. Και βέβαια δεν μπαίνει σε κανενός είδους ψυχροπολεμικό κλίμα. Σκηνοθετεί περισσότερο μια ταινία χαρακτήρων, με το Σμάιλι στο ρόλο ενός μοναχικού ήρωα ο οποίος παλεύει με τα φαντάσματα της προσωπικής του ζωής ( η γυναίκα του απούσα διαρκώς φαίνεται να τον έχει απατήσει με κάποιον συνεργάτη του) αλλά και τα φαντάσματα του παρελθόντος του. Παρά το δυναμικό χαρακτήρα και την ευφυΐα του ο Σμάιλι είναι ένας άνθρωπος γεμάτος ρωγμές. Παρόλα αυτά παραμένει προσηλωμένος στο καθήκον του και είναι αποφασισμένος να φέρει την αποστολή του εις πέρας.

Στην ταινία, πέρα από αυτό καθ’ αυτό το σενάριο, αποτυπώνεται και τι κλίμα μιας ολόκληρης εποχής, αλλά και η παράνοια της, μία έκφραση της οποίας ήταν και ο πόλεμος των κατασκόπων. Ένα ακόμη πλεονέκτημα της ταινίας είναι η χρονική αποστασιοποίηση από την οποία προσεγγίζονται τα γεγονότα.

Συγκλονιστική η ερμηνεία του Γκάρι Όλντμαν, ως Σμάιλι. Αλλά ούτε και οι λοιπές ερμηνείες των Κόλιν Φερθ, Τομ Χάρντι, Μαρκ Στρογκ, Τζον Χαρτ, Σάιαραν Χιντς, πάνε πίσω.

Πρόκειται για μια από τις πιο σημαντικές ταινίες της σεζόν η οποία αξίζει να προσεχθεί. Αλλά, επαναλαμβάνω: θέλει, αρχικά τουλάχιστον, υπομονή.

                                                                     Η ΕΠΟΧΗ 19 Φεβρουαρίου 2012

1 σχόλιο

Comments RSS TrackBack Identifier URI